Ervaringsinterview met Corné Haalboom

Een goed recept voor verslaving? Corné heeft wel een idee: series, films, veel vrije tijd en geen toezicht. Die ingrediënten waren voor hem de start van een lange reeks bijna-slapeloze nachten.

Het begon zo.

Op de middelbare school had Corné interesse in videogames – maar verslaafd was hij niet. Teveel achter de laptop om te gamen, dat werd niet toegestaan door zijn ouders. Eenmaal op het mbo was dat anders. Corné had nu een eigen laptop, een Netflixaccount, een telefoon om ongezien liggend in bed schermuren te maken, een maatje die allerlei goede tips had voor toffe series en topfilms… En die films en series moesten direct uitgekeken worden. Het hek was van de dam: dag na dag keek Corné aflevering na aflevering. Na twee uurtjes slaap stapte hij ’s ochtends weer op de fiets om 25 kilometer verder en nog steeds erg moe op school aan te komen. Op school waren er genoeg prikkels van klasgenoten om wakker te blijven, maar als hij na weer 25 kilometer trappen thuis op zijn kamer arriveerde – dan begon de cirkel van het kijken, kijken, en verder kijken weer opnieuw.

Dat verslavende is natuurlijk…

ook precies waar series op gebouwd zijn: aan het eind van afleveringen zit vaak een cliffhanger. Je wilt weten hoe het verder gaat, je bent nieuwsgierig – en voor je het weet ben je bij de volgende cliffhanger aan het eind van weer een volgende aflevering. De één is er gevoeliger voor dan de ander, denkt Corné. Hijzelf is nogal verslavingsgevoelig. Niet alleen bij het kijken van films en series, maar ook in andere dingen. Soms is het moeilijk om ergens mee te stoppen, zelf je grens te trekken. Dat bleek ook toen hij wilde stoppen met dat eindeloze films en series kijken. Want hoe kom je daar vanaf?

Eén van de dingen…

die hem motiveerden om te stoppen was zijn studie. Wat als je zoveel schermtijd hebt dat je zakt voor het eerste mbo-jaar? Bij Corné ging de knop om: dit was niet wat hij wilde. Bovendien vroeg zijn moeder zich inmiddels steeds meer af hoe Corné toch zo abnormaal moe kon zijn. Moest hij niet even langs de huisarts? De huisarts was niet gek – hij vroeg door. “En hoe zit het met je telefoongebruik?” Na een reeks porrende vragen gaf Corné toe dat het daar niet al te best mee was. Na dit gesprek trokken zijn ouders een duidelijke grens: laptop en telefoon moesten om 22.00 ingeleverd worden. Dit was voor Corné, naast zijn motivatie om school toch te halen, de tweede reden om te minderen. Maar ja, ook met een oude telefoon kun je stiekem heel wat schermuren maken. Er was dus meer nodig om echt te stoppen. Maar hoe doe je dat?

Cold turkey stoppen…

leek Corné niks. Er gewoon van afblijven klinkt leuk, maar lukte niet. Per direct niets meer kijken zou natuurlijk het beste geweest zijn, zegt hij achteraf, maar prettig is het niet. In plaats van zomaar direct te stoppen, ging hij op zoek naar iets vervangends. Iets wat hem triggerde, wat hem bezighield, en dus genoeg afleiding bezorgde om niet steeds een film, serie, of YouTubevideo’tje aan te zetten. Als je er namelijk eenmaal één aanzet… Puzzelen, zou dat wat zijn? Nee. Woordzoekers? Ook niet. Sudoku’s? Allemaal leuk voor even, maar het hield hem niet van zijn telefoon af. Daar was een blokkig beweegbaar ding voor nodig: de Rubik’s Kubus. Na vier dagen kon Corné de kubus binnen twee minuten oplossen. Geen kunst meer aan – dus kocht hij een moeilijkere. Niet één, maar direct drie verschillende. En ging hij direct aan de slag om ook die zo snel mogelijk te kunnen oplossen. Hij kickte erop om zijn persoonlijke records te verbreken. Gisteravond in 1 minuut 30 opgelost? Top! Dan vanavond in 1 minuut 20!

Tja, dat klinkt…

als een oude verslaving inruilen voor een nieuwe. Toch? Nou, misschien. Maar het is wel een bezigheid die meer voordelen en minder nadelen opleverde. Rubixen in de trein leverde leuke gesprekken op met andere reizigers, terwijl geïsoleerd op je kamer films kijken funest is voor sociale contacten. Een opgeloste kubus is een prestatie, iets wat je bereikt en waar je dus voldoening uit haalt. Anders dan eindeloos films, series en video’tjes kijken is het niet slecht voor je ogen, minder slecht voor je schermkijkhouding-onderrug, en uiteindelijk ook beter voor je schoolprestaties.

Dat is dan…

ook direct de belangrijkste tip van Corné, mocht je op zoek zijn naar een manier om van dat eindeloze bingewatchen af willen komen. Zoek iets wat je leuk vindt, iets wat bevrediging geeft. Iets wat je focus verlegt. Daarnaast: houd afstand van de dingen waarvan je weet dat je er gevoelig voor bent. Als dat bingewatchen is, hoe verstandig is het om dan een Netflixaccount aan te schaffen?

Zelf heeft Corné…

de hulp van zijn ouders om van het eindeloze filmkijken af te komen ook als heel belangrijk ervaren. De grenzen die zij stelden waren niet leuk, maar hielpen hem enorm. Regels houden nog steeds niet alles tegen, maar het remt wel af. Bovendien doet goed voorbeeld ook in dit geval goed volgen!

Corné heeft…

nu veel minder tijd om films of series te kijken. Met alleen nog maar de avond vrij, vult hij zijn tijd liever met iets anders dan film kijken. Op zijn bingewatch-tijd kijkt hij niet eens zo negatief terug. Had hij die periode willen voorkomen? Achteraf gezien wel, vooral vanwege het gevoel dat al die tijd nutteloos was. Maar tijdens de periode zelf ervaarde hij het niet als negatief – hij keek met plezier. Toch, nee. Het is ongezond, levert niets op, en leidt je af van belangrijkere dingen die je aan je hoofd hebt. Daarom is Corné blij dat hij nog steeds een filmpje kan kijken, maar niet meer automatisch uren schermtijd heeft. Er zijn leukere dingen in het leven.