Verschillende uitvinders hebben spijt gekregen van hun ontdekkingen vanwege de destructieve gevolgen. Denk bijvoorbeeld aan de uitvinders van de atoombom, het dynamiet en social media. Genoemde uitvindingen zijn moeilijk met elkaar te vergelijken, maar toch hebben ze wat gemeen. Ze hebben ontwrichtende effecten op de samenleving.
Ik herinner me de opvallende spijtbetuiging van uitvinder Dr. Rocco Leonard Martino[1], die een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de komst van de smartphone. In 2018 zei hij: ‘sorry voor de grote schade die mijn nieuwsgierigheid heeft toegebracht aan de mensheid’. Hij had niet voorzien dat zoveel volwassenen en kinderen er zo afhankelijk van zouden worden. Veel basale vaardigheden zoals een (telefonisch) gesprek voeren, boeken lezen en geconcentreerd luisteren worden afgeleerd of niet aangeleerd. En wat te denken van effecten als slaapproblemen, bijziendheid, depressieve gevoelens en verkeersongelukken? Zo bezien is de smartphone vooral een ramptoestel, maar dat is te kort door de bocht.
De smartphone biedt zeker ook voordelen bij werk, studie en dagelijkse communicatie. Wat bijvoorbeeld te denken van kwetsbare zorgvragers die door de COVID-19 uitbraak afstand moesten houden, maar toch hun dierbaren konden zien en spreken? Of het laten scannen van je telefoon in plaats van iets uit te moeten printen. En hoeveel handige apps bestaan er wel niet? Ondanks de voordelen besloot ik anderhalf jaar geleden de smartphone te vervangen door de ouderwetse Nokia-gsm. Ik ontneem mezelf daarmee comfort. Toch ervaar ik het alsof er sindsdien een last van mij is afgevallen. De smartphone leidt af, voedt onbegrensde nieuwsgierigheid en geeft onrust. Te vaak en te makkelijk koos ik ervoor om op vrije momenten de smartphone erbij te pakken. Ook het afwegen van wel of niet reageren op whatsappjes vermoeide mijn geest. Gedrag dat ergens anders afbreuk aan doet. Aandacht wordt verdeeld. Het was mijn wens om meer uit een dag te halen en meer ‘quality-time’ te hebben met mijn directe omgeving. Dit lukt mij beter zonder smartphone.
Later begreep ik van een specialist in smartphones dat ze ‘verleidelijk’ slim in elkaar zitten. Je brein raakt geprogrammeerd om continue op je telefoon te kijken. Ik zie dit ook bevestigd om mij heen en in de samenleving als geheel. Voor velen behoort de smartphone tot de primaire levensbehoeften. Regelmatig spreek ik jonge studenten die dit ronduit beamen. Ze hebben hun kleine multitasker het liefst steeds bij de hand. Ze staan ermee op en gaan ermee naar bed. Maar ook bij volwassenen ligt smartphoneverslaving op de loer.
Een belangrijk kenmerk van een verslaving is dat er geen controle meer is over het gedrag. Het dagelijks leven en de eigen gedachtewereld wordt erdoor beheerst. Dit kan dan ook het sociale en beroepsmatig functioneren negatief beïnvloeden. Smartphoneverslaving is een gedrags- of gewoonteverslaving en kan tegelijkertijd andere verslavingen faciliteren, zoals de internet-, seks-, gok- en gameverslaving. De smartphone kan dus zowel verslaving veroorzaken als in stand houden. Dit risico is een reden te meer om behoedzaam te zijn.
Vaak hebben we spijt als we onze kostbare tijd niet naar wens hebben besteed. Niet zelden door toedoen van de smartphone. God roept op om de dagen die we van Hem krijgen goed te gebruiken. Bewuster leven, eventueel met hulp van anderen, kan voorkomen dat je later spijt krijgt van de manier waarop je smartphone je leven heeft beheerst. Want dat is het apparaat, hoe duur ook, niet waard.
De bron van dit artikel is zaut.org, helaas is deze website niet meer beschikbaar.
#smartphone #spijt
